Bemesting heeft invloed op de gezondheid van je weide. Zowel boven de grond als onder de grond. De hoeveelheid mest en de soort mest die je gebruikt beïnvloed wat er in je weide groeit.
Gezonde paardenweide
Een gezonde paardenweide bestaat uit een variatie van grassen met daarin verschillende soorten kruiden. Je wil het liefst grassen die lang en stengelig zijn en dus veel structuur en vezels bevatten.
Veel paardenweides bestaan echter nog uit (voornamelijk) raaigras. Raaigrasweides zijn bedoeld voor koeien die moeten produceren. Je kunt je voorstellen dat een koe die jaarlijks 8000 liter melk produceert heel veel energie nodig heeft om dit te kunnen doen. Deze energie moeten ze ergens vandaan halen en dit halen ze voornamelijk uit het gras. Dit betekent dat koeiengras veel energie moet bevatten, dus veel suikers en veel eiwitten.
Omdat een boer zo veel mogelijk productie wil halen van een weide wordt de bemesting hierop aangepast. Er wordt zeer veel mest opgebracht, vaak in de vorm van drijfmest en kunstmest. Engels raaigras heeft de eigenschap om snel te kunnen groeien en doet dit vooral wanneer er lekker veel bemest wordt. Zo kan een boer een land wel 5 of 6 keer per jaar maaien, om voldoende voorraad te hebben voor de winter. Heel geschikt voor deze situatie, maar niet voor onze paarden.
Overbemesting
Door de grote groeikracht van het raaigras kunnen andere soorten grassen en ook kruiden op dat moment niet concurreren met het raaigras. Engels raaigras groeit als eerste en het groeit het snelste. Wanneer je dus te veel bemest concurreert het raaigras de soorten grassen die je wel zou willen hebben, zoals bijvoorbeeld timotee, veldbeemd of kropaar, weg. Ook kruiden die paardeneigenaren graag in hun weide zouden willen zien, kunnen niet overleven in een situatie van overbemesting.
Je bent aan het overbemesten wanneer je meer mineralen opbrengt, dan dat de planten op je weide kunnen verwerken. Permanente overbemesting zorgt voor een weide waar veel energie in zit. Dus veel suikers en eiwitten. In een situatie van overbemesting groeit het engels raaigras, wat een energierijke grassoort is, goed. De “armere” grassoorten, die van nature minder suikers bevatten, krijgen de kans niet om te groeien.
Is het dan beter om helemaal niet te bemesten?
In natuurgebieden wordt niet bemest, dit wordt bewust gedaan om de bodem te verschralen en zo meer plantensoorten de kans te geven om te groeien. Voor een paardenweide zul je eerst moeten kijken of dit een goed idee is. In sommige gevallen kan het goed zijn om tijdelijk niet te bemesten. Dit doe je alleen wanneer de bodem zoveel voorraad heeft aan mineralen en stikstof dat het beter is om dit wat naar beneden te brengen.
Voor een lange tijd helemaal niet bemesten is voor een paardenweide vaak ook geen goed idee. Door helemaal niet meer te bemesten zullen er in de loop van de tijd tekorten ontstaan in de bodem. Planten gebruiken mineralen uit de bodem om te kunnen groeien en bloeien. Mineralen worden toegevoegd aan de bodem door het opbrengen van een (goed gebalanceerde) meststof. Er is een voorraad van deze mineralen in de bodem aanwezig, maar wanneer er geen nieuwe aanvoer is zullen deze mineralen uiteindelijk uitgeput raken. Hierdoor zullen planten zoals grassen minder goed kunnen groeien. Wel maken ze onder invloed van zonlicht nog suikers aan. Deze suikers kunnen alleen niet omgezet worden in groei, maar ze blijven opgeslagen in het gras. Dit maakt dus dat je suikerrijk gras krijgt. Ook in hooi zie je dit terug. Hooi uit gebieden die al langere tijd niet bemest zijn kan juist heel suikerrijk zijn. Het is daarom ook verstandig om je hooi hierop te laten analyseren.
Een andere reden om te bemesten is om organische stof toe te voegen. Organische stof is een verzamelnaam voor alle plantaardige en dierlijke materialen in de bodem. Organische stof is onder andere belangrijk voor het vochtregulerende vermogen van je bodem en het is ook het voedsel voor je bodemleven. Wanneer je de juiste bemesting toepast, voeg je door middel van deze bemesting ook organische stof toe aan je bodem.
Hoeveel dan wel voor een gezonde paardenweide?
Het is dus belangrijk dat je de bemesting van je weide aanpast op jouw situatie. Je zult eerst na moeten gaan hoe je weide er voor staat. Heb je op dit moment een typische raaigras koeienweide, of heb je al een weide waar een grotere diversiteit van soorten planten aanwezig is? Ook wil je graag weten hoe het zit met de bodemvoorraad aan mineralen. Een bodemanalyse wijst uit of er overschotten of tekorten zijn in je bodem. Aan de hand hiervan kun je je bemestingsplan aanpassen en weet je ook of je bodemverbeteraars, zoals bijvoorbeeld kalk, zou moeten inzetten.
Een passende bemesting sluit aan bij de tekorten of overschotten in je bodem. Wanneer je je bemesting aanpast naar wat de weide nodig heeft (en niet meer of minder), zul je zien dat verschillende soorten grassen gaan groeien in je weide en dat je weide gezonder wordt voor je paard.
Adviseur Sanne
Deze tekst is geschreven door Sanne, onze vraagbaak en nieuwe steunpilaar op het gebied van weidebeheer. Sanne heeft zich met name verdiept in het ontwikkelen van kruidenrijk grasland, welke beplanting geschikt is voor paarden, hoe je deze goed toepast in het landschap en hoe huisvesting het beste aan kan sluiten op de behoeftes van het paard. Kortom, zij weet als geen ander hoe je een gezonde paardenweide creëert.
Kennis heeft zo zowel via opleidingen en cursussen opgedaan (onder andere via de Horse&Habitat opleiding). Als ook veel in de praktijk geleerd en zelf uitgezocht.
Kan je Sanne haar hulp goed gebruiken voor je weiland? Kijk dan hier!