Is het mineralen buffet gevaarlijk? NEE!

Er gaan een paar geruchten en onwaarheden over het mineralen buffet te ronde. Er wordt bijvoorbeeld gesuggereerd dat het buffet een sluipmoordenaar zou zijn. Dat is absoluut niet waar en om deze ongenuanceerde informatie te weerleggen heb ik onderstaande blog geschreven.

Punt 1:

Een quote die gebruikt word om te beargumenteren dat het buffet gevaarlijk zou zijn is

“Paarden zijn daarom volgens de huidige stand van kennis niet in staat tot zelfregulatie wat betreft mineralenopnamen”

Laten we even kijken naar de bron van deze uitspraak. Een boek uit 2003. Je kan je afvragen hoe accuraat info van 17 jaar geleden is.

Ik heb nagezocht waar de uitspraak op gebaseerd is, er staat letterlijk in het boek:

“mature horses, other than broodmares, require no supplemental minerals other than salt, while on a good quality-pasture or when fed high quality hay, a portion of wich is legume. Horses do not self regulate their mineral needs so free-choice mixes of calcium, phosphorus and other major minerals are nog generally effective. However, the common practice of providing trace mineralized salt (NACl with minerals needed in very small amounts) free-choice in block form has special merit for exercising horses, growing horses and horses in production. To ensure adequate intake most commercially prepared grain mixes supplement minerals well above mineral recommended levels.  The forced feeding of trace (micro) minerals can be detrimental.”

In dat zelfde hoofdstuk staat ook dat je gerust 2x per dag 2 kopjes maisolie mag voeren, dat soja heel geschikt is voor fokmerries en dat mais een goede energieleverancier is voor paarden.

Het doet mij flink achter de oren krabben hoe up-to-date dit boek is!

1. Paarden zouden volgens deze bron geen enkele vorm van mineralen bijvoeding nodig hebben behalve zout. Dus gevaar van tekort waar de blog op hint slaat dan nergens op, als je deze info gebruikt als bron.
2. De enige zin die gaat over dat paarden geen zelfregulatie kunnen handhaven is niet wetenschappelijk verklaard (en komt dus niet overeen met de rede die genoemd wordt in de blog). De vraag blijft, waarom kunnen paarden mineralen niet zelf reguleren op mineralen volgens deze bron?
3. In de gemiddelde voeding op de markt zitten te hoge mineralen levels (volgens deze bron) wat nadelig/schadelijk kan zijn.

Kortom, het rammelt en vraagt om meer hedendaagse kennis.

Mijn visie over dit thema: ja, paarden hebben voorkeur om zoveel mogelijk energierijke voeding te willen eten. Dat is evolutie-technisch handig, op de steppe was er weinig energierijke voeding, dus het brein is in miljoenen jaren geprogrammeerd om te pakken wat het pakken kan. In de huidige tijd is energierijke voeding alom aanwezig. Het brein is hier nog niet op aangepast en vertoont nog hetzelfde gedrag.

Maar dat weerlegt niet het feit dat ze daarnaast niet OOK een neiging hebben om zichzelf in balans te willen houden. Zodra een paard ruimschoots voorzien is in zijn basisbehoefte (en dat is zo voor de meeste paarden wat betreft energie behoefte) is er tijd en ruimte om andere behoeften te gaan vervullen.

De uitzonderingen zijn: als een paard ondervoed is (bijvoorbeeld de Oostvaardersplassen paarden) zal het hele andere prioriteiten hebben en is mineralen opname aannemelijk secundair. Als een paard ziek is, kan het zijn dat de behoefte voor voedingsstoffen verstoord is en is regulatie (soms) nodig. Het verschilt enorm per paard en de klachten die hij of zij heeft.

Als een paard zichzelf niet in balans zou kunnen houden, hoe heeft de soort dan 55 miljoen jaar evolutie kunnen doorstaan? En de hamvraag, kunnen paarden zichzelf reguleren wat betreft mineralen inname?

Op plantenbasis is er bijvoorbeeld dit onderzoek dat laat zien dat ze zelfregulerend kunnen kiezen: https://www.researchgate.net/publication/242600674_Feeding_ecology_of_Konik_horses_and_donkeys_in_Belgian_coastal_dunes_and_its_implication_for_nature_management

Op het gebied van mineralen zijn er enkele onderzoeken gedaan, waarin sommige paarden ook te veel of te weinig mineralen opnamen. Dat zou kunnen wijzen op dat paarden er dus niet zo goed in zijn. Echter is er bij zout ook een fluctuerend beeld wat betreft de opnamen (terwijl de wetenschappelijke aanname is dat paarden hun zout opnamen wel goed zelf kunnen reguleren). Het is sterk afhankelijk van de persoonlijke voorkeur.

We weten veel over wat welk mineraal doet in het lichaam (de functies), we weten ook wel wat over de algemene behoefte van mineralen van paarden. Ook is duidelijk dat verhoudingen er toe doen. Maar hoeveel we ook weten, we weten ook ontzettend veel niet. Het ene paard is het andere niet. Opname, overschot, te kort, verbruik, genetische factoren. Er zijn zoveel punten waardoor de behoefte voor het ene paard verschilt van die van het andere paard. Daarvoor is nog veel meer wetenschappelijk onderzoek nodig. Wij kunnen als paardenhouders enkel een rol spelen door een zo veilig mogelijke basisvoeding aan te bieden, waarin (gedeeltelijke) vrije keus zeer dienend zijn voor een paard.

Persoonlijk note: Ik vind het nogal menselijk om te denken dat wij mensen absoluut noodzakelijk zijn om paarden in goede gezondheid te houden. Er zijn talloze wilde/semi wilde kuddes die geen bijvoeding krijgen en toch heel gezond oud worden. Het zou evolutionair heel destructief zijn als ze dat niet zouden kunnen. Pas in de gedomesticeerde huisvesting zijn wij mensen aan zet en voor hen die daarin op verantwoorde wijze het oerinstinct van paarden tegemoet wil komen, is het mineralen buffet een mooie stap in de goede richting.

Punt 2:

Het buffet is in mijn optiek bedoeld als aanvulling, niet als complete vervanging van een mineralen mix (bijvoeding). De meeste mensen die een buffet aanleggen geven ook een balancer of andersoortige bijvoeding. Daarin zijn de primaire mineralen al gedekt.

Het buffet is bedoeld om het zoekgedrag en gevoel van zelfbeschikking te vergroten.

Er zijn enkelen die alleen een buffet hebben (en dus geen balancer bijvoeren). Dit zijn over het algemeen mensen die een hele uitgebreide huisvesting bieden. Waarin de diversiteit in de weide, bijvoeding (bestaande uit planten) en in de paddock enorm groot is. Deze paarden worden vaak ontzettend gezond oud.

Daarnaast zijn er ook hordes mensen die enkel een handje muesli of brok voeren, daarmee onder het voedingsadvies zitten van deze producten (en dus onder de ADH komen). Dan is een buffet een welkome toevoeging.

Per grondstof

Himalaya likstenen: Komen uit het Himalayagebied, maar niet zoals je het misschien voorstelt uit Nepal oid, maar uit Pakistan. Ze zijn onbehandeld (niet geraffineerd) en vrij van vervuiling van wateroppervlakten. Ze bevatten met name NaCl en zeer weinig andere elementen. Er wordt soms gezegd dat himalaya stenen vervuild zijn met zware elementen, maar dat is niet waar.

Wat betreft milieuvriendelijkheid. Ja, het geeft schade helaas. Maar het maken van zoutblokken in een fabriek ook. Ook dat zout wordt veelal op dezelfde manier gewonnen uit mijnen of vlakte (en wordt ook chemisch gereinigd, wat misschien ook niet milieuvriendelijk is?). Ik kan nergens gedegen info terugvinden welke van de twee schadelijker is. Vooralsnog lijkt het me om het even.

Keltisch zeezout/Sel Gris/zeezout gewonnen in klei bekken: Bevat meer mineralen en sporen elementen dan himalaya zout. Dat is vooral mooi meegenomen, het gaat er niet om dat je met zeezout de volledige behoefte moet/kan dekken. Er zit een grote diversiteit micro-sporenelementen in, die vind je niet zomaar terug in andere bronnen. Daarmee is zeezout een fijne component in het buffet.

Microplastic in zeezout. Ja helaas is dat zo, heel de wereld is vervuild met microplastic. Ook geraffineerd zout is hieraan onderhevig. Greenpeace onderzocht zout uit 21 verschillende landen en bij het gros werd microplastic gevonden. Kortom, de gehele zout industrie (en voedingsindustrie) is onderhevig aan deze plaag. Hoeveel microplastic er in geraffineerde zoutblokken voor paarden zit weet ik niet, daar is geen onderzoek naar gedaan. Wellicht is het iets veiliger.

Meer info over zout: https://horseconnect.nl/de-geheimen-van-zout/

Veendrenk: Hier kom je op fake news. Er wordt gesproken over “ecologische catastrofale gevolgen” voor de omgeving door de winning van veendrenk. Dat is absoluut niet waar. Veendrenk mag alleen gewonnen worden uit gebieden waar gebouwd gaat worden. Het komt uit Oostenrijk en het wordt zonder aantasting voor het milieu/omgeving gewonnen. Gevalletje bullshit dus!

Daarnaast zou veendrenk veel ijzer bevatten. Een hardnekkige uitspraak die ik al vaker heb gehoord. Ook niet waar!

Analyse Veendrenk: Kiezelzuur 6.52 %, IJzer 1.14 %, Aluminium 0.12 %, Calcium 5.09 %, Magnesium 0.37 %, Natrium 0.41 %, Fosfaat 0.20 %, Sulfaat 5.05 %

Stel je geeft 2 a 4 eetlepels per dag (voor een paard van 500 kg) door het voer. In het buffet gebruik je overigens veel minder. Dat komt neer op 1,14% van 35 mg per dag = 0,39 mg ijzer per dag. De ADH ijzer is 0,8 – 1 mg per dag. http://www.voervergelijk.nl/informatie/92/rantsoenen/behoefte-vitaminen-en-mineralen

Dat is een peulenschilletje vergeleken bij de ijzerwaardes in hooi: http://www.voervergelijk.nl/informatie/114/ruwvoer/voedingswaarde-ruwvoer

Leem, MSM, IJslandszeewier: Bij alle drie wordt er aangehaald wat het voor kwaad kan in grote dosering. Alles is giftig of werkt nadelig bij “te” veel, het ligt altijd aan de dosering. Daarom is het alom bekend dat je altijd lage dosis aanhoudt in het buffet. In principe geef je nooit meer dan wat 1 paard per dag mag hebben. De kans op overdosering is dus heel minimaal.

Diatomeeënaarde: Theoretisch gezien inderdaad overbodig, toch lijken sommige paarden er baat bij te hebben. Het is erg onschuldig dus je kan het gerust aanbieden, het is zeker geen sluipmoordenaar (enkel soms overbodig).

Dolomiet en kopersulfaat: Beide niet handig om aan te bieden, en ik zou het ook nooit aanraden. Dolomiet is niet echt spannend, maar heeft gewoon weinig toegevoegde waarde. Rotsen en stenen zijn, met name door het feit dat de meeste paarden er niet veel mee doen, weggegooid geld denk ik.

Kopersulfaat kan inderdaad giftig zijn, om dezelfde rede moet je ook nooit selenium aanbieden. Gewoon niet doen.

Mineraalvoeding/supplementen: Als vrije keus ben ik er geen voorstander van. Enkele uitzondering daar gelaten is het beter om basis bijvoeding (balancers) gewoon als maaltijd te geven.

Kruiden: Kan heel prima als je vers geplukte dingen geeft, dan wordt het een lekkere snack en eten ze de dingen die ze wel nodig hebben of lekker vinden. Gedroogde kruiden zijn minder wenselijk. Als je dat doet, doe dat enkel met grondstoffen die een weinig medicinale werking hebben. Seizoensgebonden kruiden kunnen ook, maar dan moet je wel veel kennis hebben van kruiden en planten. Nooit medicinale kruiden aanbieden in een buffet.  En altijd in kleine hoeveelheden.

Conclusie

Het buffet is, als je hem goed toepast, totaal niet spannend of gevaarlijk. Het is een mooie toevoeging om tegemoet te komen aan de natuurlijke instincten van je paard. Ook geeft het je als verzorger of eigenaar een extra mogelijkheid om iets leuks te doen voor je paard.

Als je hulp kan gebruiken bij het samenstellen van het mineralen buffet, of als je vragen hebt, neem dan gerust contact op. Ik help je graag!