Oke! Wacht, laten we beginnen bij het begin! Wat is Applied Zoopharmacognosy eigenlijk?

Eigenlijk klinkt het moeilijker dan het feitelijk is. Met zelfmedicatie wordt eigenlijk kortweg bedoelt dat een paard zelf kan zoeken naar ingrediënten die het lichaam op dat moment nodig heeft. En daarmee maak je onderscheid tussen voeding om het gestel van brandstof te voorzien. En dingen zoals bepaalde kruiden, struiken, humus of bast die een bepaalde onbalans weer in balans brengt. Je zou het de medicinale ingrediënten van het dieet kunnen noemen.

Dus om terug te komen op de openingsvraag, zelfmedicatie – kunnen paarden dat?

Hierop kunnen we duidelijk ja antwoorden!

Maar het is wel goed om er wat van af te weten.

Paarden in het wild hebben duidelijk een zeer sterk ontwikkeld talent om te vinden wat ze nodig hebben. Er zijn diverse studies gedaan bij heel veel verschillende soorten dieren. Maar zeker ook bij paarden.

Er is bijvoorbeeld een zeer interessante studie in België gedaan. Hier is een kudde Koniks en Ezels in een natuurgebied uitgezet en hebben wetenschappers precies gekeken wat ze aten. In het artikel is precies terug te vinden welke planten dit waren, wat de status van de plant was tijdens het eten (dood of levend), hoeveel variatie er in het dieet te vinden was en ga zo maar door. Er zijn echt vele variabelen bekeken en als data verwerkt.

Om dieper in dit onderzoek te duiken verwijs ik je naar Equine & Science. Klik hier voor de directe link naar de samenvatting.

En om terug te komen op de openingsvraag, zelfmedicatie – kunnen paarden dat?

Ik herhaal de vraag bewust. Want het antwoord op deze vraag is namelijk tweeledig. JA paarden kunnen instinctief super goed voor zichzelf zorgen wat betreft in balans houden van het lichaam. Maar helaas is het antwoord tegenwoordig ook heel vaak NEE. En dat komt omdat onze huidige paarden bijna geen kans meer hebben om dit natuurlijke gedrag te vertonen…

Wij zijn geneigd onze paarden in een leefomgeving te laten wonen waar nauwelijks meer diversiteit terug te vinden is. Ons hooi komt van gecultiveerde weides die ingezaaid zijn met misschien maximaal 10 grassoorten. Onze eigen weide (als een paard al op de weide komt) is niet anders. Met een beetje geluk staan er nog wat bomen en struiken op het perceel waar ze aan kunnen knabbelen, maar ook dat komt niet altijd voor. En daarnaast krijgen ze elke dag het zelfde kostje, wat (kracht)voer of ander soort aanvulling.

Als je dat vergelijkt met de data van het eerder genoemde wetenschappelijke artikel. Dan zie je dat de Koniks 89 soorten planten aten. Daarvan waren er 24 grassoorten, 54 soorten kruiden en 11 houtachtige planten (stammen/ schorsen etc). Dat wil niet zeggen dat ze even veel volume kruiden eten als grassen. Het dieet bestaat ongeveer 75% uit grassen wat betreft volume. De overige 25% bestaat uit deze 54 soorten planten en 11 houtachtige.

Deze data is gebaseerd op het natuurlijk (oer) voedingsgedrag van paarden en geeft ons een kijkje in de natuurlijke behoefte.

En uiteraard zijn paarden uitermate goed in adapteren, aanpassen aan de omgeving. Als ze die kwaliteit niet bezaten waren ze nooit zo ver gekomen in de evolutie. En daar varen onze gedomesticeerde paarden op, ze kunnen zich aanpassen (relatief gezond blijven) in een situatie die minder goed past bij ze passen. Maar dat betekend niet, dat het ideaal is. Je kan de leef omgeving van het paard zo inrichten dat het veel beter past bij de oer behoefte.

Hoe doe je dat dan?

Hierop kan je natuurlijk een kort en een lang antwoord geven. Het is namelijk een genuanceerd verhaal. Hou in gedachte dat er altijd uitzonderingen zijn en dat het altijd een keuze is tussen het perfecte plaatje en wat mogelijk is kwa geld/tijd/ruimte.

In principe zijn er eerst een paar hele belangrijke pijlers die in orde moeten zijn.

Deelname aan (vast) kudde verband
Voldoende vrije bewegingsruimte (in tijd en ruimte)
Onbeperkt (beperkt) ruwvoer

Als je vervolgens weer inzoomt op het onderwerp, zelfmedicatie, zie je dat diversiteit de belangrijkste rol speelt. Dat betekend dat we ons voornamelijk richten op pijler nummer 3, onbeperkt/beperkt ruwvoer. Daarmee wordt bedoelt dat een paard ongeveer 16 uur per dag zou moeten eten en maar maximaal 2 uur tussenpauze mag hebben waarbij er geen ruwvoer is. Vaak is totaal onbeperkt voeren niet mogelijk dus kunnen er slowfeeders ingezet worden om toch het doel te behalen.

Concrete tips

Door de diversiteit van het ruwvoer te vergroten kan je dus de meeste winst boeken. Dat betekend dat je de bodem van de weide moet gaan stimuleren om gezond te blijven. Dit kan je doen met allerlei natuurlijke meststoffen zodat je de bodem niet nog verder uit put. En dat betekend ook dat je moet stoppen met gieren, drijfmest of kunstmest. Want die bemoeilijken juist de biodiversiteit (terug te lezen in dit onderzoek en in dit onderzoek).

Je kan eventueel bij zaaien met grassen, bloemen en kruidenmengsels. Dit kan je in de weide doen, maar je kan ook bepaalde borders of pluktuintjes aanleggen.

Zorg dat je hooi van goede kwaliteit is. Kies voor hooi wat door de boer pas is gemaaid nadat de grassen in bloei stonden. En het liefst van een perceel wat maar 1 keer per jaar wordt gemaaid. En uiteraard het liefst van een perceel wat veel diverse planten/grassen bevat.

Leg een mineralen buffet aan. (Lees hier wat dat is.)

Voer naast hooi (en weide gang) ook regelmatig allerlei soorten takken, boomstronken, struikentakken en allemaal dat soort houtachtige. Laat je niet ontmoedigen doordat ze voor een soort minder interesse hebben, juist alle verschillende soorten zijn belangrijk.

Leuke voorbeelden om de diversiteit te vergroten zijn dit:

Vragen

Heb je na aanleiding van dit onderwerp nog vragen. Of kan je hulp gebruiken bij concrete vraagstukken als “hoe richt in mijn paddock in” of “hoe verbeter ik mijn weide”, neem dan gerust contact op!

Producten uit ons assortiment passend bij deze blog: